کلمه سازی آمیخته در نظم میرزا بیدل

کلمه سازی از راه های اساسی غنای ترکیب لغوی زبان است. آنچه کلمه های نو را سازمان می دهد، نه فقط به هم وصل شوی اساس ها، بلکه به اساس های کلمه ساز وصل شدنِ وندهاست. به اعتراف اهل تحقیق، سازمان یابی واژه های زبان تاجیکی از طریق افیکس ها، تاریخی بسیار قدیم دارد. یکی از پسوندهایی که در تشکل کلمه های نو سهم نظررس دارد، «-ای» است. این پسوند به گروه آمامارفیمه ها منسوب است و در تشکل اسم (نیکی، دشمنی، خوبی و...)، صفت (مادری، سنجشی و...) و همچنین واژه های ساخته و آمیخته سهم می گیرد. خدمت دیگر پسوند مذکور در تشکل کلمه های آمیخته است. محققان از نیمۀ دوم سدۀ بیستم، اصول آمیخته کلمه سازی را آموزش داده و دایر به کلمه سازی آمیخته، پژوهشگران زیادی ابرازنظر کرده اند. مؤلف این مقاله کوشیده است به قدر امکان عقاید محققان را درمورد کلمه سازی آمیخته بررسی، و درزمینه مواد نظم میرزا بیدل ثابت کند که کلمه سازی مذکور در تاریخ زبان تاجیکی و زبان ادبی امروز یکی از راه های غنای زبان ادبی به شمار می رود. در تشکل کلمه های نوع مذکور، سهم پسوندهای «-ای» و«-ا» به طور ویژه بررسی شده است. قالب های کلمه آمیخته نیز گوناگون بوده و درزمینۀ مواد نظم میرزا بیدل بررسی شده اند.